نبشی کشی یکی از روش هایی است که به وسیله آن استحکام دیوارها و دیگر قسمت های ساختمان را تضمین می کنند. در واقع با توجه به اینکه دیوارها مخصوصاً در ساختمان های بزرگ، فشارهای زیادی را تحمل می کنند؛ به وال پست هایی احتیاج دارند که استقامت آن ها را افزایش می دهد.

وال پست ها تنوع زیادی دارند که برخی نمونه های فلزی آن شامل نبشی می شوند. در واقع نبشی، تیرهای فلزی هستند که در ابعاد و طول مختلف تولید می شوند. بر اساس نیازهای مختلف در هر اجرای وال پست معمولاً از نوعی از نبشی ها استفاده می شود. در مقاله پیش رو قصد داریم که نحوه نبشی کشی دیوارهای داخلی را در انواع ساختمان ها توضیح دهیم.

چرا دیوارهای داخلی نبشی کشی می شوند؟
 

امروزه با بروز اتفاقاتی نظیر زلزله ها، بحث استحکام و مقاومت ساختمان ها اهمیت بیشتری یافته است. بسیاری از مهندسین ناظر جهت افزایش استقامت دیوارهای داخلی و خارجی ساختمان از وال پست استفاده می کنند. اما معمولاً دیوارهای خارجی نبشی کشی می شوند و ممکن‌است این سوال وجود داشته باشد که چرا نبشی کشی دیوارهای داخلی انجام می شود؟!

تحمل فشار زیاد
 

با توجه به اینکه دیوارهای داخلی ساختمان ها معمولاً فشارهای زیادی را تحمل می کنند؛ از وال پست هایی جهت توزیع مناسب بار در دیوار استفاده می شود. بر این اساس فشاری که به دیوار وارد می شود بین تمام قسمت ها توزیع می شود. در نتیجه فشار در دیوارهای داخلی یکدست است و در صورت بروز زلزله یا حوادث ناگهانی مشکلات امکان تخریب کمتر است.

ضخامت کم
 

معمولاً دیوارهای داخلی نسبت به دیواره های خارجی ضخامت کمتری دارند و در حدود ۱۰ سانتی متر هستند. این در حالی است که دیوارهای خارجی ۱۵ سانتی متری هستند. با توجه به اینکه دیوارهای داخلی به منظور جداسازی فضاهای داخلی استفاده می شوند؛ استفاده از ضخامت های کمتر منطقی است. اما جهت بخشیدن استقامت به دیوارها باید حتماً از وال پست استفاده شود.

در ارتفاعات قرار می‌گیرند!
 

اگرچه طبق استانداردهای معماری، تمام دیوارهای خارجی باید دارای وال پست باشند؛ اما نبشی کشی دیوارهای داخلی زمانی اجرا می شود که دیوار در طبقات و ارتفاع بسیار زیادی ساخته شده باشد. در این صورت رعایت موارد احتیاطی و جانبی الزامی است و حتماً باید از وال پست در طراحی و اجرای ساختمان استفاده شود.

طول زیادی دارد
 

 اگر طول دیوار بیش از اندازه های استاندارد معماری باشد؛ حتماً باید در طراحی آن به اجرای وال پست توجه ویژه ای شود. زیرا افزایش طول دیوار امکان خراب شدن و ویرانی آن را بیشتر می کند و توزیع فشار به خوبی روی دیوار صورت نمی گیرد.

انواع نبشی کشی دیوارهای داخلی
 

تیرهای آهنی که نبشی نامیده می شوند؛ به شیوه های مختلفی در ساختار دیوارها قرار می‌گیرند. با توجه به نوع کاربردی که مدنظر طراحان سازه باشد؛ نوع خاصی از نبشی کشی محاسبه و در نقشه ها لحاظ می شود. معمولاً نبشی کشی یا وال پست به دو صورت افقی و عمودی صورت می‌گیرد.

نبشی کشی افقی
 

زمانی‌که معمار قصد استفاده از وال پست افقی دارد؛ به استحکام بالایی نیاز دارد. در این روش معمولاً نبشی ها به اسکلت اصلی ساختمان متصل می شوند. در این صورت هر دو سر نبشی ها باید به میلگردهای ستون‌ها متصل شوند. گاهی جهت اتصال و برقراری استحکام بیشتر لازم است که کاشت میلگرد در برخی ستون‌های مجاور اجرایی شود و سپس نبشی ها به آن ها متصل شوند.

این روش اجرایی باعث مهار فشار روی دیوارهای داخلی به وسیله نبشی کشی افقی می شود. طبق قوانین تنها در صورتی اجازه استفاده از نبشی کشی افق وجود دارد که یکی از شرایط زیر صادق باشد:

• باید بلندی یا ارتفاع دیوار بیش از حدود ۳.۵ متر باشد
• باید بلندی یا ارتفاع دیوار بیشتر از ۳۰ برابر اندازه ضخامت باشد
   

نبشی کشی عمودی
 

نبشی کشی در این وضعیت به اندازه حالت قبل استحکام و استقامت ندارد اما زمانی از آن استفاده می شود که دهانه دیوار بسیار بزرگ است. بنابراین با شیوه ای که در ادامه به تفصیل توضیح می دهیم؛ نبشی ها را در پلیت های سقف و کفه متصل می کنیم. اتصالات عمدتاً از طریق جوشکاری انجام می شود و قابل اعتماد است.

طبق دستورالعمل های موجود در آیین نامه های اجرایی وال پست عمودی، تنها زمانی اجازه استفاده از نبشی کشی عمودی را دارید که یکی از شرایط زیر وجود داشته باشد:

• طول یا درازای دیوار باید حتماً بیشتر از ۵ یا ۶ متر باشد.
• طول یا درازای دیوار به اندازه ای باشد که بیش از ۴۰ برابر ضخامت تعیین شده دیوار باشد.
   

نحوه اجرای نبشی کشی دیوارهای داخلی
 

نبشی کشی ساختمان که نوعی اجرای وال پست محسوب می شود؛ دارای مراحل مختلفی است که در ادامه به توضیح آن ها می پردازیم. مراحل نبشی کشی دیوارهای داخلی مرتبط با نبشی های عمودی در این قسمت توضیح داده می شود و به شرح زیر است:

• انجام محاسبات نبشی کشی در طراحی نقشه
• قرارگیری پلیت های اتصال
• جوشکاری نبشی ها به پلیت
• اتصالات میلگردها
• یک رگه کردن و دیوارچینی
   

طراحی و محاسبه نبشی کشی در نقشه سازه
 

اجرایی کردن وال پست باید از ابتدای کار مورد توجه باشد. در واقع زمانی که مهندس نقشه کش در حال طراحی نقشه و جزئیات سازه است؛ باید به نحوه اجرای وال پست اهمیت دهد و نحوه اجرای آن ها را محاسبه کند. باید تمام محاسبات لازم و محل‌های قرارگیری وال پست ها جهت توزیع بار در دیوارها، زیرزمین، تراس و جان پناه های احتمالی به صورت کامل توسط مهندس طراح نقشه صورت بگیرد.

انجام محاسبات مربوطه مهم‌ترین مرحله از نبشی کشی است که باید با جزئیات دقیق و کاملی همراه باشد. مشاوران پروژه معمولاً بر اساس اطلاعات موجود در نقشه سازه و محاسبات، نبشی کشی را اجرا می کنند. بنابراین در صورت وجود هرگونه اشتباه در نقشه، اجرای وال پست با اختلال روبرو می شود. مهندسان طراح باید حتماً نقاطی را که محل اتصال نبشی ها به کف یا سقف هستند را به صورت دقیق مشخص کنند.

قرارگیری پلیت های اتصال
 

معمولاً در معماری های اصولی، مهندس ناظر از روش قرار دادن پلیت یا صفحه استفاده می کند. بنابراین از روی نقشه سازه، نقاطی را که محل قرارگیری نبشی ها هستند را مشخص می کند. سپس صفحات را در محل‌های مشخص شده ثابت می کنیم. صفحات بعداً هنگام اتصال نبشی ها بسیار سودمند هستند. اگر قرار به استفاده از این روش باشد؛ باید حتماً قبل از بتون ریزی ستون‌ها اجرا شود.

نبشی کشی دیوارهای داخلی با جوشکاری نبشی ها
 

حالا از پلیت هایی که در مراحل قبلی در ساختار قرار داده ایم، استفاده می کنیم. بر این اساس کارکنان اجرایی ساختمان، نبشی ها را طبق محاسبات نقشه در محل پلیت ها قرار می دهند. از طریق جوشکاری، نبشی ها به صورت دو طرفه به پلیت های موجود در سقف و کفه ها متصل می شوند.

مرحله اتصال میلگردها
 

معمولاً جهت بالابردن استقامت و استحکام بیشتر در اجرای نبشی کشی دیوارهای داخلی یا خارجی از اتصال میلگردها نیز استفاده می شود. بر این اساس ابتدا میلگردهایی که به صورت عرضی در ساختار هستند را به میلگردهای طولی جوش می دهند. سپس نوبت به اتصال میلگردهای طولی به نبشی ها می رسد. اگرچه انجام آن، اضافه کاری است اما در استحکام بخشی به ساختمان و دیوارها بسیار مهم است.

یک رگه کردن و دیوار چینی
 

مهم‌ترین مرحله قبل از چیدن نهایی دیوارها، یک رگه کردن آن ها است. مهندس یا مهندسین ناظر معمولاً در این مرحله اسکلتی که در ساخت اجرا شده است را با نقشه سازه مقایسه می کنند و اختلافات موجود را بررسی می کنند. ابتدا محل تمام دیوارها باید مشخص شود و اگر تفاوت فاحشی با نقشه اصلی دارد؛ اصلاح شوند. سپس تمام دیوارهای داخلی و خارجی را نسبت به یکدیگر گونیا می کنند.

پس از انجام تمام مراحل یک رگه کردن دیوارها و سایر قسمت های ساختمان، اقدام به دیوارچینی می کنند. توجه داشته باشید که اگر خطاهای موجود در مرحله یک رگه کردن برطرف نشود؛ دیگر امکان اصلاح آن ها پس از دیوارچینی وجود ندارد. بنابراین تمام نکات، استانداردها را باید بارها توسط مهندس ناظر بررسی شوند. سپس دیوارها به صورت کامل اجرا می شود و مصالح چیده می شوند.

وظیفه نظارت بر نبشی کشی دیوارهای داخلی به عهده چه کسی است؟

 
با توجه به اینکه معماری ساختمان ها بسیار پیچیده است؛ معمولاً مهندسین مختلفی جهت اجرای امور و نظارت های اساسی انتخاب می شوند. فردی که مسئولیت نظارت بر اجرای درست، صحیح و اصولی نبشی کشی دیوارهای داخلی را به عهده دارد؛ مهندس ناظر معمار است. بنابراین بروز هرگونه نقص و اهمال در این باره به عهده این فرد است. در صورتی که در مراحل بعدی، دیوارهای داخلی ساختمان ریزش داشته باشند، مهندس ناظر معمار باید پاسخگو باشد.

آیا اجرای نبشی کشی دیوارهای داخلی برای تمام ساختمان ها الزامی است؟
 

استفاده از وال پست ها تابع قوانینی است که توسط سازمان های قانون گذار تعیین می شود و مورد نظارت و پیگیری قرار می‌گیرد. بر اساس آیین نامه های مرتبط با وال پست ها، استفاده از نبشی کشی تنها در ساختمان هایی الزامی است که در ارتفاعات و طبقات بالایی قرار گرفته باشند یا دهانه آن ها بیش از حد بزرگ باشد. بنابراین دیوارهای داخلی یا خارجی نیازی به اجرای نبشی کشی ندارند.

نکاتی که طبق قوانین اجرای وال پست باید اجرا شود!!
 

معمولاً مهندس یا مهندسان ناظر باید اجرایی شدن قوانین و آیین نامه ها در ساختمان ها را پیگیری کنند. در صورتی که هر یک از قوانین الزامی مورد توجه طراحان و سازندگان سازه ها قرار نگیرد؛ امکان دریافت پایان کار ممکن نیست. در ادامه برخی از قوانین و نکات را اشاره می کنیم.

لبه های عمودی را رها نکنید!
 

هنگام اجرای نقشه سازه، باید دقت داشته باشید که لبه های عمودی تیغه ها نباید به هیچ عنوان رها شوند. بنابراین آن ها را به وسیله اجزای مختلفی همچون دیوارهای عمودی دیگر، تیغه های اطراف و ستون‌های کوچکی که در اطراف آن هستند؛ مهار کنید. گاهی ستون‌های کوچکی را از جنس بتن آرمه یا چوب می سازند و آن را روی لبه قرار می دهند. با این اقدام ایمنی سازه افزایش خواهد یافت.

هرگز از میلگرد به جای نبشی استفاده نکنید!
 

میلگردها اگرچه مقاومت بالایی دارند و به‌خوبی از پس بارهایی که به دوش آن ها گذاشته می شود؛ بر می آیند. اما هر ابزار جهت کارایی های مخصوصی طراحی می شود. طراحی نبشی ها و مقاومت آن ها به گونه ای است که سبب استحکام بخشی به دیوارها می شوند. همچنین استانداردهایی در طول ساخت مد نظر قرار می‌گیرد که کیفیت آن ها را در حد مطلوبی افزایش می دهد. استفاده نابجا از میلگردها به هیچ عنوان توصیه نمی شود!!

تمام پروفیل های استفاده شده باید ضد زنگ باشند
 

با توجه به اینکه ابزار آلات در بطن ساختمان استفاده می شوند؛ باید حتماً به خواص آن ها از جمله ضد زنگ بودن توجه ویژه ای شود. به کارگیری پروفیل هایی که خاصیت ضد زنگ ندارند؛ ممکن است در مراحل بعدی باعث ایجاد ترک هایی در ساختار شود.

مشخصات و ویژگی های نبشی مورد استفاده در وال پست
 

معمولاً در نبشی کشی دیوارهای داخلی باید از نمونه ای استاندارد استفاده کرد. به عنوان مثال مناسب ترین وال پست جهت به کارگیری در ساختار ساختمان نبشی ۵ یا ۶ است. همچنین بسیاری از طراحان و مهندسان ترجیح می دهند که از نمونه های دوبل نبشی که مقاومت های مناسب تری دارند، استفاده شود. همچنین ضخامت دهانه وال پست باید به گونه ای تنظیم شود که تیغه یا نبشی کاملاً درون ساختار دیوار قرار بگیرد. به همین دلیل مقاومت مناسبی را ایجاد می کند.

معمولاً نبشی کشی دیوارهای داخلی در ساختمان های دارای اسکلت بتنی و بلوک های سبک استفاده می شود. اگر ساختمان از نوع اسکلتی باشد؛ حتماً نمونه هایی که از جنس فولاد هستند به کار گرفته می شوند. اگر چه وال پست ها دارای تنوع زیادی هستند اما معمولاً مدل های نبشی، استقامت و استحکام بیشتری را در دیوارهای داخلی ایجاد می کنند.

آنچه درباره نبشی کشی دیوارهای داخلی آموختیم...
 

نبشی کشی یکی از روش های وال پست است که به منظور افزایش استحکام و مقاومت دیوارها در برابر زلزله و سایر حوادث اجرایی می شوند. نبشی کشی دیوارهای داخلی به صورت افقی و عمودی اجرا می شود و نحوه پیاده سازی آن ها را به صورت کامل توضیح دادیم. همچنین برخی قوانین و نکاتی را که جهت اجرای نبشی کشی دیوارهای داخلی الزامی بود را بررسی کردیم.جهت کسب طلاعات بیشتر به سایت آرین تیس مراجعه نمایید.