کیفیت پروژه کمیتی است که مشخصات موجود پروژه نیازهای آن را برآورده می کند. مدیریت کیفیت پروژه شامل کلیه مراحل و قسمتهای پروژه از جمله تعریف اولیه پروژه از طریق فرایند پروژه ، مدیریت تیم پروژه ، تحویل و تکمیل پروژه می باشد.

 مدیریت پروژه های ساختمانی ، به عنوان بخشی از مدیریت کلی کیفیت پروژه در محدوده مسئولیت مدیر پروژه ، مسئولیت های طراحی و مجموعه پروژه. مدیریت کیفیت بر اساس مشارکت همه اعضای تیم پروژه است و آنها باید کیفیت را پایه و اساس پروژه بدانند. اساس کیفیت پروژه استراتژی مدیریت کیفیت سازمانهای اصلی درگیر در نتایج و فرایند پروژه است.

سازمان اصلی خط مشی کیفیت ، اهداف و مسئولیت های پروژه را تعیین می کند و نحوه پیاده سازی کیفیت را از طریق برنامه ریزی کیفیت ، روشهای استاندارد شده ، استانداردهای کنترل و سایر جنبه های سیستم مدیریت کیفیت سازمان تعیین می کند. حوزه کلیدی مدیریت کیفیت پروژه ، نقطه تماس پروژه ، پروژه یا مجموعه پروژه و سازمان اصلی است. خطر نادیده گرفتن کیفیت در عدم دستیابی به اهداف پروژه ، طرح یا پورتفولیو است.

 عملکرد مورد انتظار از محصول باید در طول پروژه تأیید شود. معمولاً مشتریان یا مصرف کنندگان باید در این نظرسنجی ها شرکت کنند تا از رعایت آنها اطمینان حاصل شود. تأیید کیفیت پروژه از طریق روش هایی مانند تضمین کیفیت ، کنترل کیفیت و بازرسی پروژه و محصول انجام می شود. در صورت لزوم ، می توان از مدل های مقیاس ، CAD و نمونه ها برای تأیید محصول استفاده کرد. گاهی اوقات محصول نهایی یک نرم افزار است و از نسخه اولیه می توان برای تشخیص عیوب و اصلاح آنها در آینده استفاده کرد. اگر محصول یک سند است ، از نسخه پیش نویس می توان برای رفع خطاها و اصلاحات در نسخه های بعدی استفاده کرد.

آزمایش برای تعیین اینکه آیا محصول قابل تحویل با مشخصات اولیه مطابقت دارد یا خیر ، برای تشخیص زود هنگام آنها و جلوگیری از دوباره کاری پرهزینه ، ضروری است. روشهای آزمایش و تحویل که باید انجام شود باید در ابتدای پروژه مشخص شود ، به ویژه هنگام تعریف پروژه.

مراحل احتمالی فرآیند:

۱- تهیه برنامه کیفیت
۲- انتخاب، ساخت و تست
• پروتوتایپ/ مدل
• نسخه
• سند
۳- گرفتن تاییدیه برای ساخت و تست نسخه نهایی
4- اجرای تضمین کیفیت و کنترل کیفیت
5- تأیید آزمایش و بدست آوردن و ثبت نتایج
6- پیشنهاد و اجرای اقدامات اصلاحی و گزارش اقدامات مورد نیاز برای حل مشکل
۷- مستند سازی دروس آموخته و اعمال آن روی پروژه‌های جدید
دیدگاه جدیدی در مدیریت کیفیت پروژه و ISO 2003: 10006

مقدمه :

امروزه استفاده از سیستم مدیریت کیفیت به عنوان شرط لازم برای اطمینان از بقای سازمان پیشنهاد شده است و مطالعات و مقالات مختلفی در این زمینه نگاشته شده است ، اما در مورد استقرار سیستم در پروژه کمتر بحث می شود. در این مقاله ، ضمن توضیح موضوع مدیریت کیفیت و مفاهیم و ویژگی های پروژه ، مدیریت کیفیت پروژه به عنوان یکی از مهمترین زمینه های دانش مدیریت پروژه مورد بررسی قرار می گیرد و سپس در ادامه با بررسی استاندارد جهانی ایزو ۲۰۰۳: ۱۰۰۰۶ (ویرایش دوم)، دیدگاه نوین این استاندارد در خصوص مدیریت کیفیت در پروژه‌‌ها مورد تحلیل قرار می‌گیرد.

امروزه مدیریت کیفیت پروژه به عنوان یکی از مهمترین زمینه های دانش مدیریت پروژه ، مورد توجه جدی کارشناسان و ذینفعان قرار گرفته است. در این مقاله ، مفهوم سیستم مدیریت کیفیت پروژه و ویژگی های آن ، مزایای استقرار سیستم مدیریت کیفیت در پروژه و اهمیت کیفیت و مدیریت در کار پروژه مورد بحث قرار می گیرد.

در ادامه با هدف مطرح ساختن دیدگاه نوین استاندارد ایزو ۲۰۰۳: ۱۰۰۰۶ نسبت به مدیریت‌کیفیت‌در پروژه‌ها، فرایند این استاندارد توضیح داده شده است و لازم است به دو نوع فرایند مربوط به محصول پروژه و فرایند مدیریت پروژه در در همان زمان و اعمال کیفیت برای آنها ، که واضح تر می شود.

 1-مدیریت کیفیت

1-1- تعریف

امروزه اتخاذ روشهای جدید مدیریت برای واحدها و سازمانهای اقتصادی اجتناب ناپذیر است. مدیریت کیفیت به عنوان مهمترین و جامع ترین این روشها توانسته است روشها و مدلهای مناسب را ارائه دهد. چنین تجهیزاتی ارائه محصولات و خدمات بهتر است. به این کمک می کند ، بنابراین نیاز به استفاده از آنها بیشتر و بیشتر آشکار می شود.

اهمیت و وضعیت جهت گیری کیفیت اکنون به بینش اصلی سازمان و جامعه تبدیل شده است و مدیریت کیفیت را به شرط لازم برای اطمینان از بقای سازمان تحت رقابت شدید تبدیل کرده و سازمان جهانی استاندارد را بر آن داشته تا آخرین بازنگری استانداردهای کیفیت (سری ۹۰۰۰، سال ۲۰۰۰)، از طریق معرفی هشت اصل مدیریت کیفیت ، یک مدل اجرایی برای استفاده از این اصول ارائه می دهد و الزامات سیستم مدیریت کیفیت را در استاندارد ISO 2000: 9001 بیان می کند.

 گواهینامه مدیریت پروژه مطابق تعریف ISO 2000: 9000 استاندارد 2-3-2: "هدایت و کنترل فعالیتهای هماهنگ سازمان از نظر کیفیت". توجه: راهنمایی و کنترل کیفیت به طور کلی شامل ایجاد خط مشی کیفیت ، اهداف کیفیت ، برنامه ریزی کیفیت ، کنترل کیفیت ، تضمین کیفیت و بهبود کیفیت است.

2-1- سیستم مدیریت کیفیت

تحرک و سرزندگی یک سازمان مستلزم ایجاد ، توسعه و بهبود یک سیستم مدیریتی است که سیستم مدیریت کیفیت از آن بسیار مهم است. سیستم مدیریت کیفیت بخشی از سیستم مدیریت یک سازمان است که بر نتایج دستیابی به اهداف کیفی برای برآوردن نیازها ، انتظارات و الزامات یا الزامات ذینفعان تأکید می کند.

تمرکز بر ایجاد مکانیزمی برای جلب رضایت مشتریان پایه و اساس سیستم مدیریت کیفیت است. سیستم مدیریت کیفیت رضایت مشتری را هدف کل سازمان می کند و به این هدف می رسد. بدون این سیستم ، هیچ فعالیت بهبود فعال در سطح سازمانی وجود نخواهد داشت.

سیستم مدیریت کیفیت با توجه به نوع فعالیت های سازمان شکل می گیرد ، در فرآیند تاسیس باید به اهداف سازمان و وظایفی که سازمان برای خود تعیین می کند توجه زیادی داشته باشد. بنابراین ، هدف از یک سیستم مدیریت کیفیت ساده اطمینان از این است که سازمان نیازهای مشتری را به طور منسجم و سازگار برآورده می کند. برای استراتژی سازمان و مدیریت موفق ، سازمان باید به صورت سیستماتیک و شفاف اداره و کنترل شود. موفقیت ممکن است به دلیل استقرار و نگهداری یک سیستم مدیریتی باشد که برای بهبود مستمر عملکرد سازمان و در عین حال توجه به نیازهای همه ذینفعان طراحی شده است.

مدیریت یک سازمان شامل مدیریت کیفیت و سایر حوزه های مدیریت است. از نظر مدیریت کیفیت ، کمیته فنی استانداردهای توسعه کیفیت سازمان استاندارد جهانی هشت اصل زیر را برای ارتقاء اهداف کیفیت در نظر گرفت:

 1- مشتری مداری
2- رهبری
3- مشارکت مردم
4- روش فرآیند
5- روش مدیریت سیستم
6- بهبود مستمر
7- روشهای تصمیم گیری واقع بینانه
8- رابطه متقابل سودمند با تامین کنندگان.
2- پروژه و مدیریت کیفیت در بین آنها

1-2- مفهوم و ویژگی های پروژه

امروزه این سازمان فعالیتهای اصلی خود را در عملیات و ساختار پروژه انجام می دهد. این دو ساختار ویژگیهای مشترکی دارند که مهمترین آنها عبارتند از:

• انجام فعالیتهای عمده و اصلی توسط نیروهای ویژه
• استفاده از منابع کاری برای فعالیتهای اصلی را محدود کنید
• برنامه ریزی ، اجرا و کنترل مستمر فعالیتهای عمده.

با وجود این اشتراکات ، تفاوت اساسی بین این دو روش این است که عملیات پیوسته است ، در حالی که پروژه موقتی و منحصر به فرد است. سازمان بین المللی استاندارد (ISO) نکات زیر را در پروژه ISO 2003 ارائه داد: 1006 (بخش 3-5 استاندارد):

"این پروژه یک فرایند منحصر به فرد است که شامل مجموعه ای از فعالیتهای هماهنگ و کنترل شده است ، با تاریخ شروع و پایان برای دستیابی به هدف برآورده کردن الزامات خاص و شامل زمان ، هزینه و محدودیت منابع."

توجه 1: یک پروژه واحد می تواند بخشی از ساختار پروژه بزرگتر باشد.
توجه 2: در برخی از پروژه ها ، با پیشرفت پروژه ، اهداف و محدوده به روز می شود و عملکردهای محصول به تدریج مشخص می شود.
توجه 3: محصولات پروژه عموماً در محدوده پروژه تعریف می شوند. محصول پروژه می تواند یک یا چند واحد از محصول باشد ، یا می تواند ملموس یا نامحسوس باشد.
توجه 4: سازمان پروژه معمولاً موقت است و برای چرخه عمر پروژه ایجاد می شود.
توجه 5: پیچیدگی تعامل بین اهداف پروژه لزوماً به مقیاس پروژه بستگی ندارد.

در این استاندارد ، ویژگیهای پروژه به شرح زیر توصیف می شود (بخش 4-1 استاندارد):-آنها منحصر به فرد هستند و دارای مراحل غیرتکراری ، از جمله فرایندها و فعالیتها هستند.

-آنها دارای درجه خاصی از ریسک و عدم قطعیت هستند.
آنها باید نتایج کمی (حداقل) را بر اساس پارامترهای مشخص شده (به عنوان مثال ، پارامترهای مربوط به کیفیت) ارائه دهند.
آنها تاریخ شروع و پایان برنامه ریزی شده و هزینه و منابع محدودی را مشخص کرده اند.
-کارکنان در طول پروژه به طور موقت به سازمان پروژه اختصاص داده می شوند. (سازمان پروژه توسط سازمان برتر تعیین می شود و ممکن است با پیشرفت پروژه تغییر کند).
-ممکن است آنها مدت زیادی دوام بیاورند و با تأثیرات داخلی و خارجی در طول زمان تغییر کنند.

تفاوت بین رتبه و کیفیت چیست؟

اکثر مردم تصور می کنند که رتبه و کیفیت پروژه مشابه است ، اما اینطور نیست. کیفیت پروژه درجه ای است که مجموعه ای از الزامات و ویژگی های محصول برآورده می شود. نقطه مقابل رتبه بندی اقلام طبقه بندی محصولات با عملکرد یکسان اما ویژگی های فنی متفاوت است.

درجه پایین یک عیب نیست ، همیشه مشکلی نیست و کیفیت پایین همیشه یک نقص عمده و یک مشکل بزرگ است. بهتر است با مثال ادامه دهید ؛ اگر محصول نرم افزاری ارزان قیمت (با ویژگی های محدود) از کیفیت بالایی برخوردار است ، هیچ مشکلی با قابلیت استفاده ندارد. اما اگر یک محصول نرم افزاری رده بالا (با ویژگی های زیاد) از کیفیت پایینی برخوردار باشد (اشکالات بالا ، راهنمای کاربری ضعیف) ، تمام ویژگی های آن بی ارزش و ناکارآمد خواهد بود.

اگر نتوانیم محصولات و خدمات با کیفیتی را ارائه دهیم ، تمام پول ، منابع و زمان سرمایه گذاری شده در پروژه را هدر می دهیم. مدیریت کیفیت پروژه تضمین می کند که محصول مناسب در زمان مناسب با مشخصات دقیق مورد نظر مشتری تهیه شود. مدیر پروژه باید میزان صحت (سطح عینیت) و میزان دقت (ارزیابی صحت) فرآیند را تعیین کند.

 دلیل وجود مدیریت ساخت در واقع ، ارزیابی های دقیق همیشه دقیق نیستند ، برعکس ، ارزیابی های دقیق همیشه دقیق نیستند. امروزه این دو استاندارد با استانداردهای ISO اندازه گیری می شوند ، به عنوان مثال: یک سیبل تیراندازی را در نظر بگیرید. وقتی تعداد زیادی تیر نزدیک منطقه مورد نظر شلیک می شود ، حتی اگر کاملاً در قسمت سیاه وسط هدف قرار نگرفته باشند ،به این معنی است که از دقت بالایی برخوردار است. اگر تیرهای زیادی به صورت پراکنده به جادوگر برخورد کنند ، اما فاصله مشخصی از هدف داشته باشند ، به این معنی است که آنها هنوز دقیق هستند. پیکان که با دقت به دایره سیاه در مرکز هدف اصابت می کند دارای دقت بالایی است.

برنامه ریزی کیفیت چیست؟

طرح کیفیت استانداردهایی را که باید در طول چرخه پروژه رعایت شود ، مشخص می کند. علاوه بر استاندارد ISO ، ما همچنین باید دستورالعمل های خاصی را که مشتری در این طرح بر آنها تاکید کرده است ذکر کنیم ،زیرا مشتری شخصی است که هدف کیفیت را تعیین می کند. اگر ما ندانیم کیفیت محصول نهایی مشتری چه می خواهد ، نمی توانیم محصول مورد نظر خود را تحویل دهیم. برنامه کیفیت زمان بندی و فرایند اطمینان از کیفیت پروژه را مشخص می کند. خروجی این فرایند شامل برنامه مدیریت کیفیت ، اندازه گیری کیفیت ، چک لیست کیفیت و برنامه بهبود فرایند است.

تضمین کیفیت چیست؟

 اصول مدیریت ساخت ، ارزیابی مستقل فرایند و خروجی پروژه است.در واقع ،در این مرحله ،ما اطمینان می دهیم که خروجی آینده پروژه یا کار در حال انجام به گونه ای است که تمام انتظارات و الزامات را برآورده کند. تضمین کیفیت با جلوگیری از نقص (با برنامه ریزی فرآیندها در حین اجرای پروژه یا بررسی مسائل پروژه) سطح کیفیت کار ما را تعیین می کند. تیم بازرسی معمولاً مسئول تضمین کیفیت است.یکی دیگر از مزایای تضمین کیفیت این است که به بهبود مستمر روند پروژه کمک می کند.

کلام آخر

همانطور که قبلاً ذکر شد ، با توجه به تعریف مدیریت کیفیت پروژه و سیستم مدیریت کیفیت و ویژگی های پروژه ، مشخص می شود که اهمیت کار پروژه در سازمان در سراسر جهان در حال گسترش است ؛ با این حال ، مهمترین مسئله در اجرای پروژه این است که مدیریت کیفیت و مدیریت کیفیت برای اعمال مدیریت کیفیت در یک سازمان ، دو جنبه اثبات شده وجود دارد: اول فرایند مدیریت پروژه و دیگری فرایند مربوط به محصول پروژه.