فونداسیون یکی از مهم ترین المان های سازه ایی سازه می باشد که باید به طرز بسیار مناسبی طراحی و اجرا شود، در غیر این صورت عملکرد سازه با مشکلات بسیاری رو به رو خواهد شد. همان طور که می دانید فونداسیون ها از بتن ساخته می شود و در آن ها میلگرد هایی به کار گرفته خواهد شد. لازم است که بتوان مقدار بتن مصرفی در فونداسیون را به صورت درست محاسبه کرد.محاسبه حجم بتن ریزی کف

برای محاسبه ی اندازه ی بتن استفاده شده در ساختمان سازی از فرمول های خاصی استفاده می شود. در متره و برآورد ساختمان در ابتدا حجم بتن فونداسیون، ستون ها، دیوارها، دال ها، تیرها و دیگر اعضای سازه ای بتن را مشخص می کنند. این امر به خاطر جلوگیری از هزینه های گزاف در ساختمان سازی صورت می گیرد.

بنابراین برای این که بدانید چگونه حجم بتن فونداسیون را اندازه گیری می کنند، در ادامه این مقاله ما را همراهی کنید. در این مقاله از وب سایت آرین تیس به بررسی مقدار بتن مصرفی در فونداسیون سازه می پردازیم، بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

منظور از حجم بتن فونداسیون در ساختمان سازی چیست؟

همانگونه که اطلاع دارید حجم به فضایی گفته می شود که توسط ماده ای اشغال شده باشد. در ساختمان سازی برای پر کردن فضای فونداسیون از بتن استفاده می شود. حال شاید برای شما این سوال پیش بیاید که چگونه می توان متوجه شد، چه مقدار بتن برای پر کردن حجم فونداسیون لازم است؟ برای حل این مشکل از فرمول ریاضی استفاده می شود. با توجه به فرمول زیر، محاسبه حجم بتن فونداسیون صورت می گیرد.

مراحل بتن ریزی فونداسیون :

‌قبل از شروع‌ عملیات بتن ریزی و محاسبه ی حجم بتن فونداسیون، مشخصات محل مورد نظر باید با نقشه‌ها‌، مشخصات فنی و استانداردها مطابقت کامل داشته باشد‌. مهمترین اقدامات جهت بررسی مطابقت یا عدم آن بشرح زیر است.

‌- کنترل نحوه‌ ی بستن آرماتورها

‌- كنترل قطر، تعداد و فاصله آرماتور‌ها

‌- لقمه گذاری زیر و کنار آرماتور‌ها

‌- تمیزی سطح بتن مگر، قالب‌ها و نیز میلگردها

‌- كنترل فواصل محور تا محور

‌- كنترل ابعاد و فونداسیون و  شناژ

‌- كنترل قائم بودن انكر بولت‌ها

- كنترل فاصله انكر بولت‌ها

- كنترل تراز روی بتن

حجم مورد نیاز بتن برای فونداسیون= طول * عرض* ارتفاع = 1 متر * 1 متر * 1 متر = 1 متر مکعب است.

با توجه به این فرمول ساده، می توان بتن مورد نیاز برای فونداسیون و سایر اجزای ساختمان را محاسبه کرد. طبق تجربه و آزمایش های علمی در این زمینه برای این که بتوان یک متر مکعب را پر کرد، به 25 کیلو نیوتن یا 1000 کیلوگرم بتن نیاز است. در واقع چگالی بتن در فونداسیون 25 کیلو نیوتن بر متر مکعب عنوان می شود.

با توجه به سطح فونداسیون، حجم بتن از این طریق محاسبه می شود. احتمال دارد حجمی به شکل استوانه در نظر گرفته شود. در این صورت در ابتدای امر مساحت سطح مقطع استوانه که دایره شکل است محاسبه می شود. این مساحت در ارتفاع استوانه ضرب می شود تا حجم بتن فونداسیون مشخص گردد.

محاسبه بتن :

یکی از مهم ترین اموری که باید برای فونداسیون ها انجام شود، محاسبه بتن مصرفی می باشد. علاوه بر آن در متره و برآورد ساختمان باید تمامی جزئیات مربوط به فونداسیون سازه و هم چنین کل سازه محاسبه شود، برای مثال باید تسطیح زمین، مقدار بتن مگر، تعداد و نوع میلگرد به کار رفته در فونداسیون سازه نیز محاسبه شود تا بتوان هزینه های ساخت و ساز را به صورت دقیق به دست آورد.

بتن مصرفی در اسکلت بتنی :

منظور از بتن مصرفی در کل ساختمان (فونداسیون + سقف + دیوار + تیر و ستون)می باشد که باید با دقت تمام محاسبه شود.

به طور کلی حجم بتن مصرفی در سازه بتنی را می‌توان چیزی حدود ۰.۴ مترمکعب به ازای هر مترمربع زیربنا در نظر گرفت. مثلا برای یک ساختمان با ۱۰۰۰ مترمربع زیربنا چیزی حدود ۴۰۰ مترمکعب بتن مصرف می‌شود

محاسبه بتن مصرفی در ستون ها :

ستون ها از جمله اعضای مهمی است که در فونداسیون ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع پایه و اساس ساختمان را ستون تشکیل می دهد. برای اجرای ستون ها از بتن و میلگرد های حرارتی و قالب های مشخصی استفاده می شود.

از آنجایی که ستون ها انواع مختلفی دارد، با توجه به نوع آن ها، باید محاسبه ی بتن مورد نیاز را انجام داد. ستون ها دارای شکل های استوانه، دایره و چند ضلعی منتظم هستند. به همین دلیل فرمول متفاوتی برای محاسبه ی بتن مصرفی در آن ها مورد نیاز است. برای این منظور در ادامه بتن ریزی در سطح مقطع های متفاوت ستون ها را مورد بررسی قرار می دهیم با ما همراه باشید.

از پر کاربرد ترین شکل ستون ها می توان به موارد زیر اشاره داشت :

• ستون های دایره ایی
• ستون های مربعی

بتن ریزی در ستون های دایره ای :

برای این که بتوان هزینه ی بتن مورد نظر در این نوع از ستون ها را حساب کرد، در ابتدا باید مساحت سطح مقطع آن را به دست آورد. باید مساحت دایره را در ارتفاع ستون مورد نظر ضرب کرد. در این صورت عدد به دست آمده را نیز در هزینه ی بتن ضرب کرده و از این طریق هزینه ی بتن مصرفی در ستون مورد نظر، محاسبه می شود. اگر همه ی ستون ها به صورت دایره ای باشد. قیمت یک ستون را به دست آورده و در کل ستون های مورد نظر که دارای ارتفاع و سطح مقطع یکسان است، ضرب می کنند.

بتن ریزی در ستون های مربع :

ستون مربعی شکل دارای طول، عرض و ارتفاع است. برای به دست آوردن حجم بتن در این ستون ها در ابتدا مساحت سطح مقطع مربع به دست آورده می شود. در این صورت عدد به دست آمده در ارتفاع و هزینه یک کیلوگرم بتن ضرب می شود. در نتیجه در ابتدا حجم بتن و بعد از آن هزینه های مورد نظر محاسبه می شود.

محاسبه ی حجم بتن فونداسیون به چند روش انجام می شود؟

با توجه به شکل مورد نظری که  فونداسیون یا پی ساختمان دارد، برای محاسبه نیاز است تا آن را به دو بخش تقسیم کرد. به روشی که در بالا اشاره شد، مساحت هر بخش را در عمق آن ضرب می کنند. میزان عدد به دست آمده در هر بخش را در نهایت با یکدیگر جمع کرده از این طریق حجم بتن مورد نیاز برای فونداسیون تعیین می شود.

در واقع محاسبه ی حجم بتن فونداسیون به راحتی و بدون استفاده از فرمول های پیچیده انجام می شود. با این روش افراد می توانند بتن مورد نیاز برای ساختمان سازی را محاسبه کنند. در این صورت هزینه های ساختمان سازی مشخص شده و هیچ گونه اسرافی در بتن صورت نمی گیرد.

چه اجزایی در بتن مورد استفاده قرار می گیرند؟

نمی توان از بتن به تنهایی در ساختمان سازی و فونداسیون ساختمان استفاده قرار کرد. در واقع این ماده را با اجزای دیگری نظیر شن و ماسه، سیمان و آب مخلوط می کنند. برای محاسبه ی حجم بتن در ابتدا، مقدار بتن مورد نیاز را به شیوه ای که بیان شد، محاسبه می کنند. بعد از آن برای به دست آوردن میزان هر یک از اجزای بتن کمیت های هر جز را وارد می شود. همه ی این اندازه ها باید بر حسب متر اندازه گذاری شود. نسبت آب به سیمان را در محاسبه،  باید بین 0.35 تا 0.60 در نظر گرفت.

چگونگی متره و برآورد حجم بتن فونداسیون :

 متره و برآورد فونداسیون ساختمان شامل مراحل مختلفی است. در ابتدا باید مراحل زیر را برای این منظور انجام داد تا بتوان میزان بتن فونداسیون را حساب کرد.

- خاک برداری

- قالب گذاری

- بتن مگر

- آرماتور بندی

- بتن ریزی

- اولین مرحله قبل از محاسبه بتن فونداسیون خاک برداری است.

برای این که بتوان فونداسیون ساختمان را انجام داد، ابتدا باید محل مورد نظر را خاک برداری کرد. در این مبحث تنها هزینه ی بتن فونداسیون نواری محاسبه می شود. عرض پی های نواری دارای مقدار مشخصی است. باید طول، عرض و ارتفاع این پی ها را با یکدیگر ضرب کرد. در این صورت واحد به دست آمده بر حسب متر مکعب در نظر گرفته می شود. میزان هزینه های مورد نظر برای این کار را مشخص کرده و در اعداد به دست آمده ضرب می کنند. در این بخش هزینه های بتن فونداسیون در پی ساختمان محاسبه می شود.

- هزینه های قالب گذاری در فونداسیون ساختمان

در این مرحله میزان قالب مورد نیاز برای پی ساختمان محاسبه می شود. این قالب ها توسط آجر، فلز و چوب اجرا می شود. با محاسبه ی ارتفاع قالب، عرض و طول آن هزینه های پی ریزی برآورد می شود.

- محاسبه بتن مگر در فونداسیون ساختمان

بتن مگر یا بتن نظافت یا همان بتن رگلاژ کف قالبندی فونداسیون ، در واقع یک بتن با عیار سیمان کم (بین 100 تا 150 کیلوگرم سیمان بر مترمکعب) است که به منظور آماده سازی بستر خاک برداری شده برای آرماتوربندی و صفحه گذاری اجرا می گردد.

از بتن مگر می توان برای پوشش دادن لایه‌های ناهموار و همچنین ایجاد یک فونداسیون مناسب بر روی زمین استاده کرد و اگر به شکل مناسبی از آن استفاده شود می‌توان اطمینان داشت که مانع از تأثیر زمین بر روی بتن اصلی سازه می شود. بتن مگر به طور معمول در حدود ۵ الی ۱۰ سانتیمتر ضخامت دارند و بیشتر از آن توجیه چندانی ندارند. در واقع می توان گفت که در مورد این بتن نیازی به استحکام و یا جلوگیری از تنش های احتمالی نیست و بیشتر به عنوان یک لایه پوششی در محافظت از سازه و جلوگیری از خروج آب سیمان از آن مورد استفاده قرار می گیرد.

برای محاسبه بتن مگر در فونداسیون ساختمان، بتن مورد نیاز برای پی ریزی حساب می شود. برای این منظور طول و عرض پی های نواری مشخص می شود. حاصل ضرب مورد نظر را در ارتفاع معمول بتن که 10 سانتی متر است، ضرب کرده و هزینه ی بتن مگر بر حسب متر مکعب به دست می آید. در این نوع از بتن، عیار آن 100 تا 200 کیلومتر مکعب در نظر گرفته می شود. حاصل ضرب به دست آمده میزان حجم بتن مگر در فونداسیون ساختمان است. در این صورت هزینه های بتن مورد نظر برآورد می شود.

- هزینه های آرماتوربندی در فونداسیون ساختمان

وزن آرماتورهای طولی و عرضی مورد استفاده در فونداسیون در این مرحله محاسبه می شود. برای این کار ابتدا طول و وزن میلگرد ها را به دست می آورند و با توجه به نمره هر میلگرد هزینه های آن ها به صورت جداگانه محاسبه می شود. با ضرب وزن و طول این میلگرد ها در هزینه های موجود در فهرست بها میزان هزینه های فونداسیون برآورد می شود.

- برآورد هزینه های حجم بتن فونداسیون

میزان حجم بتن مصرفی در فونداسیون، یکی از مهمترین برآورد هایی است که باید در ساختمان سازی انجام شود. برای این منظور به ارتفاع، عرض و طول پی نیاز است. از آنجایی که همه ی ساختمان ها دارای نقشه های اجرایی هستند، از این طریق به راحتی می توان حجم بتن مصرفی را به دست آورد. بتن فونداسیون بر حسب متر مکعب برآورد می شود. در انتها هزینه های بتن  در مقدار به دست آمده ضرب می شود تا هزینه بتن مصرفی به دست آید.

- بتن ریزی در فونداسیون

بتن ریزی در فونداسیون یکی از مهمترین قسمت های ساختمان سازی عنوان می شود. از جمله مراحل ابتدایی ساختمان سازی بتن ریزی در فونداسیون است. بنابراین باید ناظران و مهندسان ساخت و ساز این مرحله را مورد توجه قرار دهند. برای این که بتوانید بتن ریزی را در این مرحله انجام دهید باید نکات زیر را مورد توجه قرار دهید.

چون بتن با سیمان و سنگدانه های شن و ماسه مخلوط می شود، باید کیفیت این مصالح مورد توجه قرار گیرد و دقت لازم در این زمینه به کار گرفته شود. این امر در کیفیت بتن فونداسیون تاثیر گذار است. زمانی که بتن مورد نظر به صورت آماده تهیه شده باشد، باید به سرعت آن را مورد استفاده قرار داد. در واقع زمان استفاده از بتن آماده، نباید بیشتر از یک ساعت  طول بکشد. در این مدت زمان، بتن مراحل گیرایی  اولیه ی خود را شروع می کند. زمانی که تخلیه بتن آماده صورت می گیرد به هیچ عنوان نباید به آن آب بیشتری اضافه نمود. در این صورت کیفیت بتن تحت تاثیر قرار می گیرد.

در زمان شروع بتن ریزی، ابتدا از شیره ی سیمان برای راه اندازی پمپ استفاده می شود. در این مرحله باید دقت کرد که شیره به داخل قالب ها وارد نشود. باید بتن را در لایه های 30 سانتی متری به صورت ویبره به تراکم رساند به گونه ای که ترکیب بندی آن به هم نریزد. فونداسیون ها باید بعد از مقاوم سازی طرح، اجرا شوند.

منظور از عیار بتن چیست؟

شایان به ذکر می باشد که یکی از ویژگی هایی است که در حجم بتن فونداسیون تاثیر گذار است، عیار بتن است. در واقع عیار بتن به سیمانی گفته می شود که در هر متر مکعب از بتن وجود دارد یا به عبارتی دیگر منظور از عیار بتن مقدار سیمان مصرفی بر حسب کیلوگرم در واحد حجم بتن می باشد (که واحد حجم بتن در ایران متر مکعب می باشد.) عیار بتن با مقاومت نهایی آن رابطه ی مستقیم دارد.

ولی با توجه به فرایند ساخت بتن و واکنش هیدراتاسیون در آن با افزایش بی نهایت سیمان به مقاومت بتن در بی نهایت دست نخواهیم یافت. با توجه به روابط تجربی می توان مقدار سیمان مصرفی برای رسیدن به مقاومت مشخص را تعیین کرد علاوه بر این رایج است که بتن را بر حسب عیار سیمان مصرفی نامگذاری می کنند.

عیار بتن با توجه به محیطی که مورد استفاده قرار می گیرد، متفاوت است. این عیار برای بتن 350 کیلوگرم در هر متر مکعب در نظر گرفته می شود. نوع سازه اجرایی و بار پذیری آن در عیار و مقاومت بتن تاثیرگذار است.

نکات مهم در رابطه با حجم بتن فونداسیون :

برای این که بتوانید بتن فونداسیون را محاسبه کنید، باید در ابتدا به نکاتی در این مورد توجه کنید. این نکات شامل موارد زیر است:

- برای بالا بردن حجم بتن فونداسیون باید از اضافه کردن آب اضافی به داخل آن جلوگیری شود. این امر سبب می شود تا مقاومت بتن کاهش پیدا کند.

- در ابتدای تخلیه ی بتن از میکسرها، امکان دارد بتن مورد نظر دارای دانه بندی های درشتی باشد. برای این امر باید توجه کرد که کیفیت بتن مورد نظر نامناسب نباشد. این موضوع در حجم بتن فونداسیون و محاسبه آن نیز تاثیر گذار است.

- استفاده از آرماتور درون قالب های فونداسیون لازم است. این امر باید قبل از بتن ریزی انجام شود.

- در زمان بتن ریزی فونداسیون استفاده از دستگاه ویبره الزامی است.

- قبل از اجرای بتن در فونداسیون باید سطح مورد نظر را مرطوب کنید. این امر سبب می شود تا آب قبل از بتن ریزی به سرعت از سطح خارج نشود.

ضخامت بتن فونداسیون :

همانطور که اطلاع دارید هرچه تعداد سقف ها بیشتر باشد فونداسیون حجیم تری مورد نیاز است. برای تقریب زدن ضخامت بتن فونداسیون تعداد طبقات روی فونداسیون را در ۱۰ ضرب کرده سپس با ۴۰ جمع کنید. البته این عدد کاملا تقریبی است و صرفا برای برآورد اولیه هزینه ی ساخت ساختمان کاربرد دارد. مثلا (ساختمان ۳ طبقه : ضخامت بتن ۷۰ سانت ) (ساختمان ۵ طبقه : ضخامت بتن ۹۰ سانت)

متره و برآورد در ساختمان سازی تا چه اندازه دارای اهمیت است؟

بدون شک هر ساختمانی که قرار است ساخته شود، قبل از شروع کار باید هزینه های آن مورد بررسی قرار گیرد. در بیشتر ساختمان های عمرانی و پروژه های بزرگ و کوچک ساخت و ساز، محاسبه هزینه های ساختمان سازی ضروری است. در واقع قبل از شروع به ساخت و ساز باید هزینه های مورد نظر تخمین زده شود.

بدون در نظر گرفتن این موارد، نمی توان ساختمان سازی را انجام داد. محاسبه ی مصالح مصرفی به خصوص بتن در ساختمان های بتنی سبب می شود تا هدف نهایی ساخت و ساز مشخص شود. متره و برآورد ساختمان شامل کوچکترین اجزایی است که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار گرفته است. از این طریق هزینه های اجرا مشخص می شود و کارفرما متناسب با بودجه ی خود، هزینه ها را متقبل می شود و بدین گونه هدف پروژه مشخص خواهد شد.

با انجام این کار(برآورد هزینه های)، محاسبه ی حجم بتن فونداسیون با توجه به نقشه های اجرایی ساختمان توسط مهندسین به راحتی صورت می گیرد. در واقع قبل از اجرای ساختمان سازی باید هزینه های بتن مصرفی برآورد شود تا در زمان اجرا، کارفرما در هزینه های ساختمان سازی دچار کاهش بودجه نشود. در واقع ساختمان سازی  پروسه ای است که نیاز به دقت و محاسبات دقیق و حساب شده ای دارد. بدون این امر برنامه ریزی در مورد اجرا و نحوه ی ساخت با مشکلات بسیاری مواجه خواهد شد.