به کلافی که در طولهای مشخصی برای این که دیوار به طور یکپارچه عمل کند مورد استفاده قرار میگیرد وال پست گفته میشود. ضوابط اجرای وال پست دیوار باعث میشود دیوار با اسکلت درگیر شود و در نتیجه دیوار را مستحکم خواهد کرد. همان گونه که از نام وال پست مشخص است به عنوان یک نگه دارنده دیوار عمل میکند طراحی این المان معمولاً به صورت یک تیر-ستون میباشد. در انتهای سالنهایی که صنعتی هستند و به طور کلی فریمها با دهانه بالا که انتهای آن با دیوار پوشیده میشود قرار داده میشود. وظیفه وال پستها این است که نیروهای حاصل از باد و زلزله از دیوار را به فریم انتقال دهد و این از تخریب دیوار جلوگیری خواهد کرد. هنگامی که وال پست در انتهای مفصل به فریم متصل میشود به شکل لوبیایی است که برای مراحل نصب و بر روی فونداسیون به صورت مفصل خواه بود.
انواع ضوابط اجرای وال پست دیوار
ضوابط اجرای وال پست دیوار از نظر مصالح به دو نوع فلزی یا بتنی تقسیم خواهد شد. وال پستهایی که بتنی هستند معمولاً در سازههایی که دارای مصالح بنایی میباشند مورد استفاده قرار میگیرد و وال پست فلزی در ساختمانهایی که اسکلت دارند به کار برده میشوند. ساختمانهایی دارای اسکلت، اجرای وال پست از پروفیلهایی مانند نبشی، ناودانی و قوطی ساخته خواهد شد. همچنین ضوابط اجرای وال پست دیوار که برای نگه داشتن دیوار اجرا میشود به دو صورت وال پست قائم و وال پست افقی میباشد.
- وال پست قائم: در صورتی که دهانه بزرگ باشد وال پست قائم از روی تیر طبقه پایین به زیر تیر طبقه بالا در دهانه جوش داده خواهد شد.
- وال پست افقی: وال پست افقی باعث میشود دیوار با اسکلت درگیر شود و در نتیجه دیوار را مستحکم میکند.
ضوابط اجرای وال پست دیوار چگونه اجرا میشوند؟
در قسمتهای مختلفی مانند ساختمان بتنی، اسکلت فلزی و بلوکهای سیمانی ضوابط اجرای وال پست دیوار اجرا میشود:
چگونگی اجرای وال پست در اسکلت بتنی:
هنگامی که وال پست در اسکلت بتنی اجرا میشود ابتدا باید محلی که قرار است وال پست در آن ساخته شود یا قرار گیرد مطابق نقشه مشخص کرد. پس از آن ورقهای اتصال در کف و سقف نصب شود. این نکته باید مد نظر قرار گیرد که هنگامی که دیوار اجرا میشود فاصله نصب وال پست خالی نگه داشته شود. در ادامه کار و زمانی که بلوکها ردیف میشوند باید در هر دو ردیف از یک بست استفاده کرد و آنها را به ورقهایی که اجرا شدهاند در کف و سقف جوش داد. پس از اینکه این کار انجام شد باید با استفاده از سیم آرماتوربندی میلگردها را به بست ها متصل کرد و دو طرف دیوار با قالب بسته شود. در این مرحله در درون قالبها بتن ریخته خواهد شد و در آخر پس از اینکه قالبها باز شدند وال پستی مطابق با ضخامت دیوار قرار داده میشود.
چگونگی اجرای وال پست فلزی در بلوک سبک:
هنگامی که در بلوکهای سبک وال پست اجرا میشوند ابتدا باید محل ورقهای اتصال به سقف و کف را با توجه به نقشه مورد بررسی و ارزیابی قرار داد و مکان آن را تعیین کرد. پس از انجام شدن این کار باید برای نصب ورقهای اتصال اقدام شود و وال پست به ورقهای پایینی و بالایی جوش داده شوند. سپس در یک طرف بلوک را به طور کامل اجرا کرد و در یک طرف دیگر قسمت وال پست از داخل بلوک ایجاد شود.
چگونگی اجرای وال پست در اسکلت فلزی:
به طور کلی وال پست را در اسکلت فلزی باید با جوشکاری به تیر و ستون متصل کرد.
چگونگی اجرای وال پست در سوله:
استفاده کردن از وال پست در سولهها جایگاه ویژهای دارد. اگر ضوابط اجرای وال پست دیوار به درستی در سولهها انجام نشود بسیار خطرناک خواهد بود. هنگامی که این روش در سازه به کار برده میشوند نه تنها باعث یکپارچگی بین دیوارها و سازه میشود بلکه دهانهها را نیز کوچک خواهد کرد. در این صورت دیوارها بارهای جانبی که بر آنها وارد میشود را راحت تر تحمل میکند. به همین دلیل در پیاده سازی وال پست مقاطع فولادی سنگینتری مورد استفاده قرار میگیرد، معمولاً این روش در سازهها به گونهای است که به عنوان ستونک در سازهها عمل خواهند کرد.
نکات ضوابط اجرای وال پست دیوار
اگر پروفیل وال پستی از جانب دستگاه مشاور به صورت دوبل نبشی ارائه شود بهتر است هنگامی که ضوابط اجرای وال پست دیوار اعمال میشود دهانه آن از ضخامت دیوار مورد نظر بیشتر از 1 سانتیمتر باشد تا بتوان تیغه را به طور کامل داخل آن قرار داد. همچنین در وال پست عمودی باید با فاصلههای یک متر به یک متر و با استفاده از میلگرد آجدار نمره 10 شاخکها به قوطی یا نبشیهای وال جوش داده شوند این کار باعث میشود بین تیغه و وال پست عمودی و دیوار مورد نظر در هنگامی که بارهای جانبی وارد میشود گیرداری لازم انجام شود. برای اینکه گیرداری بیشتر شود باید وال پست افقی را در فاصلههای 1 تا 5/1 متر با استفاده از میلگرد آجدار نمره 14 و بالاتر به سازه سقف متصل کرد، تمام پروفیلهایی که در ساخت وال پستهای افقی و عمودی مورد استفاده قرار میگیرند باید آنها را ضد زنگ کرد برای اینکه بین وال پست با دیوارهای دو طرف اتصال بهتری برقرار شود و همچنین از ترکهای ناشی از حرکات جانبی ساختمان در مرحله نازک کاری جلوگیری شود باید بر روی آن توری مرغی یا رابیتس کشید و با سیم گالوانیزه آن را محکم کرد.
ساخت و ضوابط اجرای وال پست دیوار
در ساختمانهایی که دارای اسکلت بتنی میباشند معمولاً وال پست هنگام ضوابط اجرای وال پست دیوار از مصالح فولادی و پروفیلهای نبشی، قوطی و یا ناودانی ساخته میشوند. شاید وال پستی که از نبشی ساخته میشود برای انتقال دادن بار جانبی و یکپارچگی دیوار از نبشی قوطی بهتر عمل کند. دیتل اجرایی آیتمهایی مانند وال پست را اکیپ مشاور پروژه طراحی خواهند کرد. ولی به طور کلی برای اینکه وال پست ساخته شود دو عدد نبشی 4 یا 5 به کمک میلگرد به ضخامت دیوار دوخته میشود و پس از آن کل اجزا را باید ضد زنگ کرد و توری مرغی یا رابیس کشیده شوند و تیغهها و دیوارهایی که غیر سازهای هستند را در داخل آن مهار کرد. این وال پستها را باید به طور مناسب به المانهای سازههای طرفین مهار شوند از این روی، وال پست را در اسکلت فلزی باید با جوشکاری مهار کرد و در اسکلتهایی که بتنی هستند برای مهار کردن وال پست کاشت صفحههای فلزی انجام خواهد شد و این صفحه جوشکاری میشود.
ضوابط اجرای وال پست دیوار در مقررات ملی ساختمان به چه صورت است؟
در مقررات ملی ساختمان ضوابط اجرای وال پست دیوار شامل:
- در تمامی طرفینهای بازوها باید وال پست دیوار را اجرا کرد.
- لبه قائم تیغهها باید بسته باشد. این لبهها را باید به یک تیغه دیگر با یک دیواری که بر آن عمود است یکی از اجزای سازه یا وال پستی که جنس آن فولادی میباشد قرار داد به طور کلی باید به اندازه لازم اتصال برقرار شود.
- حداقل عرض دیوار غیر سازهای و جداگرها برای ضوابط اجرای وال پست دیوار باید تا اندازه 30/11 ارتفاع دیوار باشد، در دیوارهایی که از جنس آجر میباشند حداقل ضخامت دیوار باید به اندازه عرض دیوار و با آن مساوی باشد.
- حداکثر ارتفاع مجاز برای دیوارهای غیر سازهای و جداگرها باید از تراز کف مجاور 5/3 متر باشد و در صورتی که از این اندازه بیشتر یا کمتر شود باید آن را به طور مناسب با وال پست مهار کرد.
- حداکثر طول مجاز برای دیوار غیر سازهای یا جداگرها بین دو پشت بند باید به گونهای باشد که از ضخامت دیوار یا تیغه کمتر باشد. به بیان دیگر اگر طول دیوار 6 متر باشد دیگر نیازی نیست که وال پست اجرا شود و در صورتی که از آن بیشتر باشد باید به ازای هر 6 متر یک وال پست قرار گیرد.
اشتباهات رایج در ضوابط اجرای وال پست دیوار
در بعضی از موارد پیمانکار در ضوابط اجرای وال پست دیوار تغییراتی را ایجاد خواهد کرد. کاهش دادن میزان هزینههای احتمالی در ساخت و ساز از جمله دلایلی است که این تغییرات اعمال میشود.
- یکی از اشتباهات رایج در زمینه اجرای وال پست دیوار این است که هنگامی که کلافهای افقی اجرا میشوند از میلگرد به جای نبشی استفاده میشود.
- نبشیهای افقی و قائم به صورت پشت به پشت اجرا نشوند که این یکی دیگر از اشتباهات رایج در زمینه اجرای وال پست است. در صورتی که این مورد رعایت نشود تنها در یک طرف، در درون نبشیها دیوار اجرا خواهد شد.
- اگر قبل از اینکه بتن ریزی انجام شود بیس پلیت قابل اجرا شدن نباشد، حتما باید در تیر میلگرد را کاشت و سپس پروفیل وال پست را به آن جوش داد یا پلیت ها را با رول بولت به تیرها از بالا و پایین متصل کرد. به هیچ عنوان نباید از میخهای 3 سانتی برای نب بیس پلیتها به تیرها توسط هیلتی استفاده کرد.
ضوابط اجرای وال پست دیوار در بندهای آیین نامه
در بندهای آیین نامه ضوابط اجرای وال پست دیوار بیان شده است و با توجه به این بند شامل:
- اگر دیوار بیشتر از 6 متر طول داشته باشد باید وال پست را بر روی آن اجرا کرد. در بعضی از موارد برای دیوارهایی که طول آنها 5 متر است نیز قبل اجرا خواهد بود.
- در صورتی که طول دیوار از ضخامت دیوار 40 برابر بیشتر باشد به ساخت وال پست نیاز است.
- در این آیین نامه در مورد وال پستهای افقی آمده است که باید برای دیوارهایی که بیشتر از 3.5 متر طول دارند وال پست را اجرا کرد.
مهندس ناظر عمران و ناظر معماری باید اجرای صحیح وال پست را کنترل کند. وظیفه مهندس ناظر عمران این است که اجرای صحیح وال پست را کنترل کند و وظیفه مهندس ناظر کنترل کردن اجرای دیوارهای داخل وال پست است.
اهمیت ضوابط اجرای وال پست دیوار
علاوه بر اینکه اجرای المان در سازهها اهمیت زیادی دارد، ضوابط اجرای وال پست دیوار در سازههای شهری در کشور به یک دهه اخیر باز میگردد، اما با این وجود در تعداد زیادی از سازههایی که در کشور ساخته شدند اجرای وال پست یا اجرا نمیشود و یا محاسبه و اجرا آن با نقاط ضعف اساسی همراه خواهد بود. تفکری که در میان مهندسان طراح مشترک میباشد این است که بر سالم ماندن المانهای اصلی سازه یعنی تیر، ستون و سقفها تأکید میکنند زیرا سالم بودن این بخشها باعث میشود که سازهها عملکرد مناسبی داشته باشند؛ اما زلزلههایی که در کشور رخ دادند نشان میدهد حتی در شرایطی که سازه پایدار باشد و اعضای اصلی آن دچار آسیب نشود آسیبی که به اعضای غیر سازهای مانند دیوارهای پیرامونی، تیغهها، نماهای ساختمان، تأسیسات و غیره وارد میشود ممکن است باعث شود عملکرد کلی سازهها زیر سؤال برده شود و آسیبهای اقتصادی و حتی جانی جبران ناپذیری را به وجود آورد؛ زیرا سختی که در بین قابها وجود دارد بر سازه تأثیر مستقیمی میگذارد و از این رو میتوان متوجه شد که ضوابط اجرای وال پست دیوار از چه اهمیتی برخوردار است.
عدم ضوابط اجرای وال پست دیوار توسط مهندس ناظر
به دلیل این که وال پست وظیفه دارد که درگیری دیوار با اسکلت سازه را ایجاد کند تا در صورتی که باد و زلزله رخ داد مانع ریزش دیوار خواهد شد، اگر مهندس ناظر ضوابط اجرای وال پست دیوار را طبق نقشههای ساختمانی اجرا نکرد و بعدها اگر زلزلهای رخ داد و این دیوار ریزش کرد و به فردی آسیب رسید مهندس ناظر یکی از افراد مقصر خواهد بود.
وجود الزامی شرکت مقاوم سازی در ایران
مقاوم سازی ساختمانها و سازهها یک کار تخصصی است که نیاز به تخصص پیمانکاران و مهندسین ناظر دارد. لازم است بدانید که ساختمانهای بتنی و سیمانی در حین ساخت نیاز به رعایت ملزوماتی دارند تا شرایطی را فراهم آورند برای مقاوم کردن هرچه بیشتر و بهتر ساختمانها و بناهای بزرگ و کوچک. شرکت مقاوم سازی توسط مهندسین و سازمانهای مختلف در سرتاسر کشورمان پدید آمده است تا تعمیرات سازهها را با مدرنترین و بهترین امکانات به سرانجام برسانند. اکثر کشورها از جمله ایران به دلیل وجود گسل های بسیار در خطهای مرزی امکان وجود زمین لرزه تا حد بسیار زیادی وجود دارد به همین دلیل برای جلوگیری از خرابی ساختمانها و از بین رفتن ان ها در برابر زمین لرزه نیاز مبرم است تا عملیات مقاوم سازی به شیوههای مختلف انجام شود. در ادامه میتوانید مطالب بسیاری را در خصوص شرکت مقاوم سازی و مشاوره در رابطه با این امور را مطالعه نمایید.
مقاوم سازی سازههای قدیمی با مشاورین برتر شرکتها
در گذشته به دلیل کمبود اطلاعات و نبود امکانات؛ مقاومت ساختمانها در سطح بسیار پایینی وجود داشت اما رفته رفته امروزه به دلیل افزایش سطح علمی و پدید آمدن شرکت مشاور مقاوم سازی دیگر هیچ ساختمانی بدون عملیات مقاوم سازی ساخته نمی شود. همچنین سازههای قدیمی را میتوان توسط مشاورین به طور مجدد توسط امکانات به روز مقاوم کرد. تعداد شرکت مشاور مقاومسازی در همه شهرها به حد مطلوب خود رسیده است و مشاورین با بررسیهای به عمل آمده به راحتی شرایطی را مهیا می کنند تا با توجه به استانداردها و رعایت قوانین مقاوم سازی را به روشهای مختلف انجام دهند.